The age of destroying

Pauline Peyrade is een Franse schrijfster (ook van toneelstukken) van 37 jaar. Met haar boek L’âge de détruire won zij de Price Goncourt in 2023. Het boek is nu in het Nederlands vertaald door Kiki Coumans. De Engelse titel is ontleend aan een tekst uit het dagboek van Virginia Woolf, voorin het boek: The age of understanding, the age of destroying and so on. Waarbij Kiki Coumans er dus voor gekozen heeft het Engelse origineel te gebruiken.

Het verhaal is in tweeën verdeeld: Eerste tijd en Tweede tijd. In het eerste deel zien we Elsa als kind van 7 jaar oud, samen met haar wankelmoedige moeder, in een nieuw appartement. Er is sprake van seksueel misbruik door de moeder, al staat dit niet met zoveel woorden beschreven – dit vul ik als lezer in. Later in het eerste deel mishandelt de moeder Elsa, de beschrijving raakt je als een harde trap in de onderbuik; in het tweede deel is Elsa een volwassen jonge vrouw, die al jaren op zichzelf woont en dus niet meer bij haar moeder woont.

Dit boek is uitzonderlijk goed geschreven. De beschrijvingen zijn nauwgezet en gedetailleerd, de zinnen kort en het lijkt of er geen overbodig woord is blijven staan. De metaforen zijn schitterend.

Doordat er geen aanhalingstekens worden gebruikt en de moeder vaak op een bevelende manier spreekt, komen de woorden des te harder binnen.

Kom eens mee.
Je moet me niet storen, Elsa. Ik heb heel erge hoofdpijn.
Elsa.
Kom naar beneden.
Ga je aankleden.
Elsa, slaap je?
Kleed je uit.

En dat allemaal tussen de ‘gewone’ zinnen (in dit boek staan géén gewone zinnen).

Het verhaal grijpt je bij de keel. Ik heb het regelmatig weggelegd, omdat de onderhuidse spanning me teveel werd. En omdat het zo mooi geschreven is, zo mooi dat het bijna pijn doet.

Waar het gedrag van de moeder vandaan komt, wordt min of meer duidelijk aan het einde van het eerste deel, wanneer Elsa en haar moeder op bezoek gaan bij oma. Ook Elsa raakt verknipt, net als moeder. Het einde komt als een schok.